Thiết Giáo Diễn Giải (P1)

Bài viết này dựa trên bản in "Thiết Giáo" trên "ThangNghia.org" (bản “Thiết Giáo” cũ, có đánh dấu thứ tự các Thiết giáo). Hãy tạm coi đó là bản gốc, từ Lý Đông A (LĐA), dành cho những ai muốn đọc để làm lãnh đạo vì LĐA không phải viết để cho đáy tầng hay mọi người có thể đọc mà không hiểu nó là gì, áp dụng ra sao và nếu có người kêu gọi hành động nhân danh LĐA thì đúng hay sai?

Dưới đây là sự diễn giải của cá nhân nên còn nhiều thiếu sót. Mọi đóng góp xin đa tạ. Có những đoạn chúng tôi không làm diễn giải vì cho rằng không cần thiết hoặc chúng tôi không nắm rõ vấn đề đặt ra bởi chúng tôi không phải là chuyên môn về giáo dục, cho nên bạn đọc sẽ thấy sự nhảy số (thí dụ: Thiết giáo 16 nhảy qua Thiết giáo 18 mà bỏ diễn giải thiết giáo 17) trong bài viết này.

Thiết giáo: (設教) Đây là chữ từng xuất hiện trong Kinh Dịch, tại quẻ Phong Địa Quán phần Thoán Truyện, “Thánh nhân dĩ thần đạo thiết giáo” [聖人以神道設教] (thánh nhân dùng đạo thờ thần để đặt ra truyền thụ cho dân chúng). Trong sách Quy Nguyên Trực chỉ trong Đại Tạng kinh, soạn trong khoảng cuối thế kỷ 11 triều đại Nam Tống  (Trung Quốc) khi bàn về Tam giáo có câu “Đại để Nho dĩ chánh thiết giáo, Đạo dĩ tôn thiết giáo, Phật dĩ đại thiết giáo.” (大抵,儒以正設教,道以尊設教,佛以大設教。) (Về đại thể, Nho giáo lấy sự chánh trực mà lập giáo; Đạo giáo lấy chỗ tôn kính mà mở đạo; Phật giáo lấy sự quan trọng lớn lao nhất mà dạy người.)[1] Hoặc sách Đại Đường Tây Vực Ký, khi ghi nhận về thời gian an cư của tăng chúng của nhiều địa phương do thời tiết dị biệt nên quy định có khác nhau, đã dùng chữ “thiết giáo tuỳ thời”. Thiết giáo có nghĩa là thành lập việc truyền thụ; các nghĩa như: sắt [鐵] (kim loại), cần thiết [切]… là những chữ đọc đồng âm nhưng khác chữ và khác nghĩa với thiết giáo.

Tại sao "Thiết Giáo"? Phải chăng đó là giáo dục "sắt thép" kiểu cộng sản? Hay là kiểu giáo dục của Thiền Tông khiến con người gác bỏ chuyện đời để chỉ còn một mục đích duy nhất: khai ngộ. Khai ngộ là mục đích tối thượng của nhân loại về giáo dục.

LĐA không nói Thiết Giáo sẽ xuất phát từ đâu. Học từ ai như thế nào?  LĐA viết Thiết Giáo như là chính sách giáo dục quần chúng, xã hội do những người đã đi qua Thiết Giáo. Đó là những người tự tu dưỡng để thành Thắng Nhân. Cái mê ảo của Duy Dân là những từ ngữ "hấp dẫn" như: cách mạng, kiến quốc, đại đồng, Cơ Năng Hiến Pháp, Bình Sản Kinh Tế… làm người đọc chạy theo, đọc cho hết để tìm kết quả, giải đáp mà bỏ quên chủ đích của giáo dục, tu dưỡng.

LĐA không viết cho thường nhân đọc chơi. LĐA không viết cho người thiếu tu dưỡng, không biết Sinh Mệnh Tâm Lý, không viết cho những kẻ thích khoác áo cách mạng, những kẻ đi buôn chính trị mà không biết nói gì, nay có cơ hội để nói. LĐA nói cho tầng lớp lãnh đạo.

Nếu bạn không hiểu LĐA không phải vì khó mà vì thiếu tu dưỡng. Khi LĐA viết Thiết Giáo từ 1 đến 100 có nghĩa đó là vai trò của 100 nhà giáo dục (hay cán bộ giáo dục). Nếu phần Thiết Giáo đó không phải là nhu cầu chính đáng của bạn thì bạn đọc làm gì?”. (giáo dục mà nhà trường chỉ dạy về kiến thức chứ không dạy về tri thức. Mà tri thức được học hỏi ở chính mình và từ những người khác trong xã hội chứ không phải từ nhà trường.)

Đọc để hiểu quan niệm giáo dục mà LĐA nhận định ra sao cũng là một nhu cầu, đọc LĐA để làm dáng, để mà bốc phét cũng là một nhu cầu – thậm chí đây là nhu cầu “cần thiết” của những kẻ đi buôn chính trị. Đọc để hiểu là một cách tự học để thu nhận kiến thức; kiến thức được tích tụ, suy gẫm, và ứng dụng lâu ngày thành tri thức cá nhân.

Vấn đề đặt ra là các nhu cầu ấy có chính đáng hay không?

Duy Dân không phải dễ nuốt mà người đọc cứ muốn biết hết. Đọc hết mà không hiểu đâm ra "tẩu hỏa nhập ma". Đã có nhiều nhân vật hải ngoại lộng giả thành chân cố nuốt và phun ra ngôn từ Duy Dân nhưng đó không phải là Duy Dân mà LĐA nói tới. Bạn đọc hãy cẩn thận.

Tại sao cần có Thiết Giáo? Giáo dục để nâng cao dân trí, hòa đồng trong sinh hoạt xã hội, để đào tạo những công dân lương thiện, tử tế. Nếu không xây dựng con người, xã hội có sự hiểu biết, tương kính lẫn nhau thì các thế lực xấu sẽ khuynh đảo tiêu diệt cả con người và xã hội. Chúng ta đã thấy xã hội lương thiện như Nhật, Bắc Âu …. Xã hội với chủ nghĩa ái quốc mù quáng như Nga, Tàu …. Xã hội mở ra cho Thiện-Ác tranh hùng như Mỹ.

Và giáo dục không phải sẽ hoàn tất trong một vài thế hệ mà là con đường dài của cá nhân, dân tộc và nhân loại. Giáo dục đúng, con người sẽ tiến lên, hướng thượng. Giáo dục sai thì sẽ có lúc phải sửa. Trong khi chờ tỉnh ngộ, chưa ý  thức được sai để sửa thì cả dân tộc vẫn tiếp tục sống trong hỗn loạn. Nên nhớ rằng kinh tế phát triển, khoa học tiến bộ không giúp ích gì cho sự chỉnh đốn phương pháp giáo dục mà chỉ tạo điều kiện hủy diệt thiên nhiên, nhân loại.

Giáo dưỡng học thuyết

Cơ sở nguyên tắc

Theo  LĐA thì đó là giáo dục nhân sinh (dạy cho người sống) hiện thực, giáo dục thực hiện (lý tưởng), giáo dục dân chủ (Duy Dân chính trị), giáo dục cơ năng Hiến Pháp và bình sản kinh tế bằng phương thức sinh hoạt. Và đối tượng là nhân dân.

Như vậy LĐA muốn nói đến một nền giáo dục thực tiễn, trước mắt, không phải lôi hình ảnh 5000 năm trước để giáo dục. Nhưng cũng không phải giáo dục một lối sống chụp giựt, lấy thịt đè người mà gọi là kinh tế thị trường như tại Mỹ. LĐA đòi hỏi giáo dục phải có lý tưởng (xem Duy Nhân Cương Thường). Và giáo dục không phải chỉ cho dân mà cho cả lãnh đạo vì giáo dục là khởi điểm và chung điểm của chính trị nên người dân lẫn nhân vật chính trị đều đi qua tiến trình giáo dục trong mọi hoàn cảnh, tình huống của xã hội, đất nước. Tuyệt đối không có chuyện lấy "kinh nghiệm" chuyên môn ra hành xử như phán quyết tối hậu.

Quốc gia hiện đại thành hình và kết hợp qua Hiến Pháp. Nếu tầng lớp lãnh đạo và nhân dân không chia sẻ kinh nghiệm về sự áp dụng Hiến Pháp thì nội loạn sẽ xảy ra, quốc gia tan vỡ. Hiến Pháp Duy Dân chủ trương Bình Sản Kinh Tế. Tài nguyên và lợi nhuận kinh tế phân phối có giới hạn đến mọi người dân. Nhà nước không cấm đoán người dân làm kinh tế nhưng không phải thả lỏng cho giới doanh nhân tự quyết định khế ước với người tiêu thụ. Ngăn chận những kẻ điêu ngoa lấn hiếp người dân thiếu kiến thức để bóc lột sức lao động, sang đoạt tài sản hay dùng luật pháp để tránh né trách nhiệm…

Trời người một thể

Theo LĐA thì giáo dục triết học là theo Chính, Phản, Hợp (xã hội biện chứng pháp). Con người, nhân loại sống trong cùng một bầu trời, nếu một cá nhân làm chuyện sai trái thì dù có trốn chân trời góc biển thì cũng là dưới một bầu trời chung. Khi cá nhân đã biến thành xấu thì có ích gì cho xã hội cho dù có thay đổi nhân dạng, dấu tích. Thành ra, khi một công ty dời hãng xưởng đến một quốc gia khác nhằm hủy hoại môi sinh nơi quốc gia đó thì sự ảnh hưởng môi trường sống không phải chỉ ở quốc gia đó mà ảnh hưởng trên toàn thế giới bởi nước, không khí luôn luôn vận chuyển từ nơi này đến nơi khác. Khi bản chất của cá nhân đã gian ác thì dù có thay đổi hình dạng, tiếng nói thì bản chất đó vẫn gian ác.

Giáo dục châm ngôn

LĐA đã nhìn thân xác như một phương tiện của cá nhân để học hỏi và đóng góp cho xã hội. Do đó "Tinh thần và vật chất phải đối lập thống nhất" để trở thành một "pháp khí": khí cụ học pháp.

Thiết giáo 7

Dùng pháp khí để đạt đến "chân- thiện- mỹ" khi con người đóng góp tài năng cho xã hội thì đó là sự nghiệp. LĐA đòi hỏi sự "tung hợp". Khi cá nhân hành động: đó là tung. Phản ứng của quần chúng, xã hội có chấp nhận hay không sẽ là hợp. Nếu bạn ra tay "tung" sản phẩm của bạn ra xã hội mà quần chúng không chấp nhận thì không có "hợp". Bạn sẽ phải xét lại chứ không thể chĩa AK-47 ép người dân làm theo ý bạn.

Do đó LĐA rất chú trọng đến bản thân qua: "Tính, Tâm, Thân, Mệnh" để phát huy Nhân Đạo, Nhân Sinh, Nhân Kỷ (xin đọc thêm Nhân Luận của Lê  Hữu Khóa).

Có những cái chúng ta sinh ra đã có sẵn. Nếu cái có sẵn đó lợi ích cho ta và lợi ích cho xã hội, ta cố gắng bồi dưỡng cái có sẵn đó để trở thành hoàn hảo hơn, tốt hơn. Thí dụ ta có khả năng lý luận tự nhiên thì không có nghĩa là chúng ta ngưng học hỏi mà vẫn tiếp tục học hỏi để tôi luyện khả năng đó càng ngày càng phát triển thay vì ngưng học hỏi thì khả năng đó sẽ lui dần trong bóng tối.

Có những cái chúng ta sinh ra không có sẵn và cái không có sẵn đó làm cuộc sống của chúng ta không như mọi người thì không có nghĩa là chúng ta chấp nhận cái có sẵn đó. Trái lại chúng ta cố gắng cải tạo cái thiếu đó để chúng ta có cuộc sống bình thường như mọi người. Thí dụ người sinh ra thiếu chân tay thì không có nghĩa là cuộc sống bất bình thường, bất hạnh. Trái lại chúng ta cố gắng cải tạo cái bất bình thường đó cho phù hợp với bản thân mình để sống bình thường như mọi người. Hình ảnh Nick Vujicic, người sinh ra không có chân, không có tay nhưng không vì sự thiếu đó, cuộc sống của anh ta vô vọng. Trái lại anh sống như mọi người, làm việc và có vợ con như mọi người. Đây chính là hình ảnh mà LĐA nói đến để cải tạo những cái mà thiên nhiên không ưu đãi cho chính chúng ta. Chính chúng ta phải chủ động cuộc sống (sinh mệnh) của chúng ta chứ không để cho cá nhân nào, tổ chức nào, đoàn thể nào làm chủ cuộc sống của chúng ta.

Thời xa xưa, cha ông ta cũng đã tự chính mình quyết định cho sinh mệnh của mình, không chấp nhận sự áp đặt đô hộ từ phương Bắc nên sẵn sàng đứng lên giành lại quyền tự chủ cho mình. Hình ảnh Hai Bà Trưng, Ngô Quyền, Lý Thường Kiệt, Trần Hưng Đạo là hình ảnh nói lên tinh thần tự chủ để cải tạo tình thế bất lợi thành có lợi cho chính dân tộc mình.

Hành động giáo dục

Con người sống với thiên nhiên. Thiên nhiên hủy hoại thì con người hết đất sống. Giáo dục là đào tạo con người biết cách sống vừa đủ qua công việc làm (tri hành viên mãn). Con người chỉ có 24 giờ một ngày. Làm nhiều để có tiền nhiều vô tình bạn đã lấn phần của người khác. Dư tiền để tiêu xài có nghĩa bạn đã phí phạm thời gian và vật chất. Mất quân bình trong vũ trụ hay trong cơ thể bạn sẽ gây tai biến không ích lợi cho bản thân và xã hội.

Hành động quá lố của bạn chính là sự "vô giáo dục" khiến kẻ khác sinh tâm ham muốn, kèn cựa, ganh tỵ, tranh đấu để vượt hơn…đưa đến việc sử dụng thủ đoạn bất chánh, phi pháp... (cho dù đó được gọi là phát minh) những điều đó gây hỗn loạn trong xã hội.

Thiết giáo 8

Toàn dân quân quốc dân giáo dưỡng

Theo LĐA thì giáo dưỡng cần thiết để "an định cái nền tảng lập quốc tinh thần và phương lược". Nhưng ai sẽ làm? Người và của? Nếu cần cán bộ dạy dân thì ai dạy cán bộ? Lãnh đạo nào sẽ theo chủ nghĩa Duy Dân và có đủ khả năng lãnh đạo, đào tạo cán bộ?

Giáo dưỡng về chiều dọc:

1. Đào tạo tinh thần, trí thức, đạo đức, năng lực để vận động toàn dân.

2. Đào tạo nhân sự xây dựng xã hội mới trên căn bản Cơ Năng Hiến Pháp.

Lãnh đạo nào sẽ hiểu và áp dụng Cơ Năng Hiến Pháp?

Tiến trình học là học từ cái nhỏ đến cái lớn, học cái đơn giản đến cái phức tạp – nên tiến trình học tiến triển theo chiều dọc [gọi là tung hợp]. Còn nói về chiều ngang là cách học: học ở những người ngang hàng, thậm chí học với người dở hơn mình – học để mà tránh đi cái dở đó. Đây gọi là cách học, chứ không phải giáo dưỡng.

“Chính trị và giáo dưỡng chỉ là một dụng, một thể, không có phân biệt ly hào”. Để hiểu lời nói bên trên thì phải hiểu chính trị ở một nghĩa của Duy Dân: Chính trị là thiết kế và chấp hành nhân sinh chứ không phải là loại chính trị tranh giành quyền lực lãnh đạo để ăn trên nằm trước như ở VN, hay chính trị đảng tranh mà ở Mỹ là thí dụ điển hình. Mà muốn thiết kế và chấp hành nhân sinh thì cần phải có giáo dục (giáo dưỡng) bởi “giáo dục là khởi điểm và chung điểm của chính trị”. Chỉ khi nào chúng ta có những Con Người có giáo dục, giáo dưỡng thì cá nhân đó mới biết thế nào gọi là thiết kế và chấp hành nhân sinh.

Thiết giáo 9

LĐA nói đến giáo dưỡng với chính trị, với kinh tế, với quân sự qua "Toàn thể tính, Bình đẳng tính, Trách vụ tính, Khống chế tính". Ai có thể làm được? chắc chắn không thể đơn thân độc mã. Vậy phải có tổ chức, có đảng? Sẽ có bao nhiêu người đã Tu Dưỡng để đủ tư cách trở thành đảng viên, chưa nói tới lãnh đạo?

Thiết Giáo Diễn Giải (P2)

@ Nhân Chủ

Tháng 3 năm 2020 (Việt lịch 4899)

 

---

[1] Đại sư Tổng Bổn. Quy nguyên trực chỉ. Nguyễn Minh Tiến dịch và chú giải Nguyễn Minh Hiển hiệu đính Hán văn. Nhà xuất bản Văn Hóa Sài Gòn. 2007. q. Trung, tr. 475.