Trên lãnh vực tu dưỡng bản thân, một điều quan trọng trong cuộc sống chính là nhìn vấn đề đối lập không phải là triệt nhau mà là để tìm một giải pháp tốt nhất nhằm giúp xã hội kéo dài hạnh phúc, rút ngắn sự khổ đau. Đối lập được hiểu là sự khác biệt về quan điểm, chính sách, cách giải quyết vấn đề.
Những người theo chủ nghĩa cộng sản nhìn vấn đề đối lập
là để triệt tiêu phe khác mình. Từ đó họ chủ trương tàn bạo, bắt bớ, thủ tiêu,
bỏ tù những người khác chính kiến với họ để họ được ăn trên nằm trước trong vị
thế lãnh đạo. Ngay cả những người cùng trong cơ cấu cầm quyền, vì đối lập
(tranh chấp) trong vị thế cầm quyền, họ sẵn sàng triệt tiêu những người cùng đảng
với họ vì lợi ích của chính bản thân trên lãnh vực quyền và tiền. Sự triệt hạ
những người trong đảng với danh nghĩa diệt tham nhũng chỉ là mỹ từ để phe phái
triệt hạ nhau chứ bản chất của cộng sản là nuôi tham nhũng để đảng tồn tại -- cho
nên không hề có chuyện hay chủ trương diệt tham nhũng phát xuất từ cơ cấu cầm
quyền độc tài, cộng sản.
Những người theo cơ chế tư bản mà Mỹ là thí dụ điển hình,
đối lập giữa các đảng cũng chỉ là hình thức mị dân để “mua phiếu” của người dân
và hai đảng tìm cách triệt hạ lẫn nhau bằng thủ đoạn không hợp tác, không thông
qua luật dù rằng luật đó có lợi cho số đông người dân. Tại sao thế? Đơn giản là
họ muốn triệt hạ uy tín của đảng cầm quyền để từ đó, người dân chán nản và sẽ
chọn đảng đối lập lên thay thế. Còn người dân vì được “giáo dục” qua tinh thần
đảng tranh, họ chỉ nhìn vấn đề ở góc nhìn đảng phái chứ không nhìn vấn đề ở dạng
Con Người.
Cuộc sống của người, xã hội luôn luôn có những tranh chấp
từ cá nhân này đến cá nhân khác. Quyền lợi cá nhân đối lập với quyền lợi tập thể.
Quyền lợi quốc gia đặt lên trên quyền lợi của sinh hoạt dân chủ, quốc tế -- cho
nên chuyện cá lớn nuốt cá bé, chiến tranh luôn tiếp tục xảy ra bởi từ con người
đến dân tộc, quốc gia luôn luôn mang tư tưởng đối lập là phải tìm đủ mọi cách để
cá nhân, tổ chức, công ty, hoặc quốc gia mình đạt lợi nhuận tối cao trong tất cả
mọi sinh hoạt của xã hội hoặc của quốc tế mà không cần quan tâm đến thiệt hại của
quốc gia, dân tộc khác ra sao.
Phải nhìn nhận đối lập (tranh chấp, khác biệt) là điều cần
thiết trong xã hội. Nó cũng giống như xấu-tốt, ngày-đêm, thiện-ác, chiến
tranh-hòa bình, hạnh phúc-khổ đau, sống-chết v.v…. Sự cần thiết này để sinh hoạt
của người biết tìm cách tránh hành động phá hoại và chọn hành động xây dựng, sẵn
sàng hy sinh quyền lợi cá nhân nếu quyền lợi đó làm hại đến tập thể. Nhưng sự cần
thiết của đối lập phải nhìn và giải quyết trên quan niệm đối lập thống nhất.
Đã gọi là đối lập thì làm sao mà thống nhất? Thực tế đối
lập thống nhất là một từ ngữ diễn tả sự khác biệt nhưng có thể dung hòa để tạo
ra một giải pháp tốt đẹp cho xã hội, con người, thế giới. Hãy nhìn vào dạng vật chất là bình điện gồm có
Âm-Dương hoàn toàn trái ngược nhau nhưng được hòa hợp để tạo ra bình điện, cung
cấp tiện lợi trong cuộc sống của con người. Hãy nhìn vấn đề ở dạng con người mà
Nam mang dương tính và Nữ mang âm tính. Cả hai tuy khác biệt bởi Âm-Dương khác
nhau nhưng lại cần thiết để phối hợp, kết nối nòi giống từ đời này qua đời
khác. Ngay cả trong bản thân của mỗi người đều có Âm-Dương hiện hữu và nếu
không dung hòa thì thân thể sẽ gặp nhiều bất trắc mà hai quả thận của người là
thí dụ điển hình.
Nếu trong vật chất cũng như trong cuộc sống của người chứng
minh dù có đối lập nhưng có thể thống nhất (hợp tác) để cùng nhau tồn tại thì
trong sinh hoạt của loài người, chúng ta có thể áp dụng phương thức đối lập thống
nhất này.
Để làm được chuyện này thì cần bắt đầu từ sự thay đổi suy
tư của con người trong đời sống hiện tại. Như đã nói bên trên, từ cơ chế cộng sản
đến cơ chế tư bản, đối lập là để triệt tiêu hoặc phá hoại công việc của đảng
khác đang làm để lấy phiếu của người dân trong kỳ bầu cử kế. Vậy thì cái gọi là
bảo thủ, cấp tiến; Cộng Hòa hay Dân Chủ chỉ là bề ngoài, hình thức mà chúng ta
cần phải vượt lên trên hình thức để chú ý vào nội dung. Cái chính sách, ý kiến
của bất cứ ai, tổ chức nào -- mục đích phục vụ ai và cái phục vụ đó ảnh hưởng đến
số đông trong xã hội ra sao, ảnh hưởng đến môi trường ra sao và hệ quả phụ của
phục vụ đó ở đường dài ra sao. Chỉ trên cái nhìn thống nhất (tổng thể) đó thì mới
giải quyết được vấn đề.
Hãy lấy thí dụ chuyện giải quyết công ăn việc làm cho những
người làm mỏ than. Có người chủ trương không nên đặt nhiều luật lệ bảo vệ môi
sinh bởi sẽ làm những người thợ mỏ mất việc. Đây chỉ là một lý luận để bảo vệ
công ăn việc làm cho người thợ mỏ cũng như công ty muốn tiếp tục sản xuất than,
đạt lợi nhuận cao nếu luật lệ môi sinh được thay đổi hoặc loại bỏ. Cần phải mổ
xẻ vấn đề sâu hơn là nếu bảo vệ công ăn việc làm cho người thợ mỏ bằng cách nới
lõng luật lệ môi sinh thì hệ quả đó sẽ ra sao trong thời gian dài và môi trường
bị ảnh hưởng thì ai sẽ giải quyết với ngân sách là bao nhiêu. Chỉ khi nào tất cả
mọi vấn đề được đem ra bàn thảo, cân nhắc thì giải pháp làm mọi người hài lòng,
tạo ra sự thống nhất trong cách giải quyết vấn đề dù khởi đầu có sự khác biệt.
Ngay cả thực hiện quyền tự do ngôn luận của cá nhân, tuy
được hiến pháp bảo vệ nhưng không có nghĩa là cá nhân dùng cái quyền đó trong một
tinh thần vô trách nhiệm (quyền lợi cá nhân đặt lên trên quyền lợi tập thể) mà
vụ biểu tình của những người lái xe vận tải ở Canada, đã làm ảnh hưởng đến đường
xá, sự vận chuyển thương mại ở biên giới của hai nước Mỹ và Canada, cũng như cuộc
sống của người dân dọc theo đường mà xe vận tải đậu (ăn dầm nằm dề) mấy tuần để
cuối cùng chính quyền Canada dùng biện pháp mạnh giải tán cuộc biểu tình gây rối
loạn đời sống sinh hoạt của người dân và quốc gia.
Nói chung mọi vấn đề trong xã hội, trong đời sống của người
luôn luôn có sự khác biệt trong cách giải quyết. Khác biệt không có nghĩa là phải
triệt tiêu nhau -- trái lại khác biệt để mọi người có dịp quan sát mọi khía cạnh
để tìm ra giải pháp tốt nhất hầu phục vụ đời sống của người. Đấy chính là Đối Lập
Thống Nhất.
Phải nắm được nguyên lý này để trong sinh hoạt của bản
thân, sự tương tác với những người khác, tổ chức khác; chúng ta cần phải đạt
cái mục đích cuối cùng là mọi quyết định để phục vụ quyền lợi của tập thể chứ
không phải để đạt cái quyền lợi cá nhân, đảng phái.
Vũ Hoàng Anh Bốn Phương
Tháng 6 năm 2022 (Việt Lịch 4901)
Nguồn: https://nganlau.com/2022/08/24/tu-duong-thang-nhan-doi-lap-thong-nhat/