Chìa Khóa Thắng Nghĩa Lý Đông A (P1)

Tại sao Lý Đông A (LĐA) viết Chìa Khóa Công Việc rồi lại có Chìa Khóa Thắng Nghĩa?

Sự khác biệt của hai tài liệu này mang ý nghĩa gì cho người đi sau khi muốn thực hiện tư tưởng Duy Dân cho thời hiện đại?

Điểm sơ qua về nội dung thì Chìa Khóa Công Việc chỉ có 2 phần: Tu Dưỡng và Cơ Năng Hiến Pháp. Trong Chìa Khóa Thắng Nghĩa thì (1) Thắng Nghĩa lý tắc. (2) Nền tảng và bản thể. (3) Bản vị học thuyết. (4) Xã hội biện chứng pháp. (5) Hành động luận cải tạo xã hội. (6) Dân tộc học thống mới.

A . Chìa khóa Công việc: Giản dị hóa Duy Dân tới mức độ căn bản nhất

Có thể là LĐA viết Chìa Khóa Công Việc và thấy quá ngắn gọn khiến người đi sau khó thực hiện nên mới đưa ra Chìa Khóa Thắng Nghĩa có từng giai đoạn rõ ràng hơn. Mặt khác, LĐA cũng đã nghĩ rằng thời gian, lịch sử và sự tiến hóa của con người có thể khiến tư tưởng Duy Dân cần điều chỉnh cho hợp với thời thế hoặc là con người thời 2000s không muốn theo đuổi bất kỳ "Duy" lý thuyết nào. Như vậy Chìa Khóa Công Việc chỉ chú trọng vào Tu Dưỡng để đi đến một Cơ Năng Hiến Pháp thích hợp cho con người và xã hội. Còn về Duy Nhân Cương Thường, Cơ Năng Bản Vị, Duy Dân Cơ Năng có thể chưa cần thực hiện hay có một cơ cấu tương đương phù hợp với tình thế và thời đại. Vậy phần Tu Dưỡng là để cải thiện cá nhân và phần Cơ Năng Hiến Pháp là để kết hợp những cá nhân đó trong xã hội. Đó là con đường Duy Dân giản dị nhất.

B . Chìa khóa Thắng Nghĩa: Duy Dân "Trung đạo"

Là một người am hiểu Phật học, LĐA tất nhiên phải biết Trung Quán luận và có tầm nhìn về thời đại 2000s. LĐA không thể suy nghĩ đơn giản là tư tưởng Duy Dân sẽ được thực hiện dễ dàng. Do đó ông đã đưa ra trường hợp (tối thiểu) đơn giản nhất (A) mà chỉ một phần của Duy Dân có thể thực hiện. Trường hợp khác là tư tưởng Duy Dân có thể thực hiện nhiều hơn nhưng phần nào sẽ cần thiết để kiến thiết xã hội mới nhưng không nặng tính "Duy" vì con người đã quá mệt mỏi với các "Duy" chủ nghĩa. Vậy thì trường hợp (tối đa) chủ nghĩa Duy Dân được thực hiện như LĐA đã vạch ra có thể không hoàn toàn thực hiện như ý. Giải pháp Trung đạo là chỉ cần thực hiện các điều kiện cần và đủ để xây dựng một xã hội mới phù hợp với nhân đạo, nhân tính, nhân cách qua Chìa Khóa Thắng Nghĩa.

Tại sao Chìa Khóa Thắng Nghĩa không nói đến Cơ Năng Hiến Pháp, hay Giáo Dưỡng như Chìa Khóa Công Việc? Vì nếu (1) Chìa Khóa Công Việc là chiều dọc (tung) thì Chìa Khóa Thắng Nghĩa (2) là chiều ngang (hợp). Chỉ vì nếu (1) muốn đi từ XYZ thì phải đi qua ABC trong khi (2) muốn thực hiện ABC thì cũng phải trải qua một tiến trình tương tự như XYZ.

Trong Chìa Khóa Thắng Nghĩa thì (1) Thắng Nghĩa lý đặt căn bản Tự Nhiên, Tư Tưởng và Xã Hội tác dụng lẫn nhau. Đó là căn bản của con người, xã hội và thiên nhiên. (2) Nền tảng và bản thể với 4 tiền đề, 5 đầu mối để thiết lập tương quan giữa con người, xã hội, thiên nhiên nhưng không quá chặt chẽ, khó khăn như phần Tu Dưỡng. (3) Bản vị học thuyết là căn bản của con người khi hoạt động trong xã hội mà phần Hiến Pháp sẽ để ngỏ (mở) cho toàn dân quyết định. (4) Xã hội biện chứng pháp là những nguyên tắc giúp mọi người dân quyết định hướng đi (hiến pháp như thế nào) qua từng bước lý luận trong điều kiện "cần" có là các giai đoạn từ (1) đến (3) phải được thực hiện. (5) Hành động luận cải tạo xã hội cho thấy dù toàn dân quyết định một hiến pháp như thế nào thì xã hội sẽ thay đổi qua sự lý luận bằng biện chứng pháp (nếu sự cải tạo xã hội thất bại có nghĩa là công thức biện chứng sai và toàn bộ Chìa Khóa Thắng Nghĩa không còn giá trị). (6) Dân tộc học thống mới là kết quả của sự cải tạo xã hội và tiến tới sự gia nhập cộng đồng thế giới.

Đó là lối nhìn độc đáo của LĐA xuyên suốt qua mọi thời đại về cấu trúc, thiết kế và thực hiện cơ cấu dân chủ toàn vẹn cho con người và xã hội.

Vì cả hai trường hợp 1 và 2 mở rộng cho người đi sau có thể thay đổi ít hay nhiều cấu trúc và tiến trình thành hình nền dân chủ theo thời đại mà vẫn giữ được một số các nguyên tắc căn bản như là cột xương sống để điều chỉnh vì sự thực hiện một cuộc cách mạng toàn diện không thể bị lạc đường nếu giữ được các nguyên tắc nền tảng về kiến thiết.

Chìa Khóa Thắng Nghĩa nắm giữ Duy Dân "trung đạo" vì xây dựng trên 4 tiền đề, 5 đầu mối là nền tảng của con người và xã hội, bất kể chủng tộc, văn hóa, lịch sử.... Các nguyên tắc của Cơ Năng Bản Vị và Xã Hội Biện Chứng Pháp là những điều kiện vượt lên trên thời-không của mọi dân tộc trong tiến trình xây dựng dân chủ mà mọi khuynh hướng chính trị không thể bỏ qua nếu muốn xây dựng nền dân chủ lâu dài trong hòa bình. 

Chìa Khóa Thắng Nghĩa Lý Đông A (P2)

Trần Công Lân

Tháng 4 năm 2021 (Việt lịch 4900)

Nguồn: https://nganlau.com/2021/09/24/chia-khoa-thang-nghia-ly-dong-a-p1/