Trong cuộc sống của chúng ta sự tương tác giữa cá nhân với cá nhân, giữa cá nhân với xã hội, giữa cá nhân với thiên nhiên luôn luôn xảy ra không ngừng nghỉ.
Trách nhiệm của mỗi cá nhân cho từng hành động, lời nói, việc làm cần phải quan tâm để mỗi cá nhân suy nghĩ kỹ hơn trước khi nói, làm hay có hành động ứng xử trước một sự kiện nào đó.
Trách nhiệm thường hay có hai vế. Trách nhiệm đối với bản thân, gia đình, người thân quyến. Đó là về mặt bản thân đối với những người trong gia đình, họ hàng. Ngoài ra cá nhân phải có trách nhiệm đối với xã hội và thiên nhiên.
Nếu đối với bản thân mà tự chính mình không quan tâm về trách nhiệm trong cuộc sống để rồi sống theo dục vọng, tham vọng quyền lực thì cuối cùng cá nhân có thể trở thành người nguy hiểm cho bản thân và xã hội. Hãy lấy thí dụ về dục vọng của sự ham muốn làm giàu để rồi có thể vì sự ham muốn đó -- đưa đến hành động lừa gạt người khác, hoặc làm ảnh hưởng đến môi trường sống để thực hiện dục vọng làm giàu.
Trách nhiệm đối với bản thân bằng lời nói phải đi kèm theo hành động. Nếu chỉ nói mà không làm, không sống thực với điều mình nói, suy nghĩ thì giá trị của lời nói là một con số không to lớn. Chưa kể lời nói và việc làm hoàn toàn khác nhau thì cho thấy cá nhân thiếu trách nhiệm -- từ đó dẫn đến tư cách và nhân cách của cá nhân đó có vấn đề.
Khi một cá nhân quan tâm đến trách nhiệm đối với bản thân thì đó là nền tảng rất quan trọng để dựa vào đó hầu có lối ứng xử trách nhiệm trong mọi hoàn cảnh đối với người trong gia đình, họ hàng và gồm cả xã hội lẫn thiên nhiên. Nền tảng đó phải tự phát từ chính trong tâm thức của cá nhân và luôn luôn được nuôi dưỡng để nền tảng đó càng ngày càng vững chắc. Khi một nền tảng trách nhiệm vững chắc ở cá nhân thì hành động ứng xử luôn luôn đem lại điều tốt đẹp cho mọi người, cho xã hội và môi trường thiên nhiên.
Thực tế cuộc sống của loài người thì đa số hiểu rằng nói thì dễ làm thì khó. Đúng vậy! Nhưng người Việt có câu “đường đi khó, không khó vì ngăn sông cách núi mà khó vì lòng người ngại núi e sông”. Điều này cho thấy nếu lòng của chúng ta thẳng (thật lòng), quyết tâm thì chúng ta có thể xây dựng nền tảng trách nhiệm ở chính bản thân của mỗi người.
Để xây dựng nền tảng trách nhiệm ở chính bản thân, mỗi khi chúng ta viết hay phát biểu một ý tưởng nào đó thì cần phải hỏi với chính bản thân là mình có thực sự sống với ý tưởng đó hay không? Và cái sống thực với ý tưởng đó ra sao để có thể đủ kinh nghiệm bản thân hầu chia sẻ ý tưởng hay lời nói đến người khác.
Ngay cả khi đưa thông tin, người có trách nhiệm luôn luôn kiểm chứng dữ kiện để đưa thông tin theo đúng bản chất của sự thật chứ không phải thông tin với mục đích thỏa mãn dục vọng của bản thân, hoặc để tuyên truyền sự giả dối nhằm hướng dẫn dư luận quần chúng. Dĩ nhiên có những trường hợp thông tin đã được kiểm chứng từ nhiều nguồn nhưng rồi cuối cùng các nguồn được kiểm chứng cũng sai lầm; và khi phát hiện ra sự sai lầm, người có trách nhiệm sẽ lên tiếng điều chỉnh lại những sai lầm trước đó để phản ảnh đúng sự thật của sự thật.
Trên lãnh vực đưa thông tin thời đại của mạng xã hội, nhiều người chỉ làm chuyện chuyển tin từ người khác mà không hề tự đặt câu hỏi với chính mình là tin đó thật hay giả; hoặc tự bản thân kiểm chứng nguồn tin trước khi chuyển đạt tin đó trên trang mạng xã hội của chính mình. Cho nên đặt trách nhiệm ở chính bản thân để mỗi cá nhân cẩn thận hơn trong việc dùng mạng xã hội, đặc biệt chuyển tải một tin tức nào đó trên mạng xã hội của chính mình.
Đừng nghĩ rằng những thông tin đưa trên mạng xã hội của chính mình không làm thiệt hại đến người khác. Tin giả có thể làm ảnh hưởng đến bản thân, công ty, hay cơ cấu đoàn thể nào đó; và cũng có thể làm ảnh hưởng đến nền dân chủ chúng ta đang sống mà hiện tượng tin giả đã tạo ra ngày bạo động 6 tháng 1 năm 2021 tại căn nhà Quốc Hội của Hoa Kỳ.
Tinh thần trách nhiệm phải luôn luôn được cân nhắc trong mọi ứng xử của cuộc sống ở bản thân và từ đó tác động vào xã hội. Cái gốc vẫn là từ chính bản thân và nếu nhiều người đều đặt nặng tinh thần trách nhiệm thì xã hội sẽ tốt hơn, cái xấu ít xảy ra.
Vũ Hoàng Anh Bốn Phương
Tháng 2 năm 2023 (Việt lịch 4902)
Nguồn: https://nganlau.com/2023/06/24/tu-duong-thang-nhan-trach-nhiem/
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét