Xã Hội Sinh Mệnh (P1)

Trong xã hội dân chủ, hiến pháp thường nhắc tới tự do, bình đẳng, nhân quyền, dân quyền ... vì mọi người sinh ra như nhau khi có cùng tinh thần, thể xác. Tuy nhiên, con người có bộ óc giống nhau nhưng suy nghĩ, học hỏi, hấp thụ kiến thức khác nhau cho dù được giáo dục như nhau. Thể xác cũng vậy, cùng là tim, phổi, ruột gan nhưng cơ thể mỗi người phát triển khác nhau: mập, ốm, cao thấp, mạnh yếu....

Do đó, hiến pháp có quy định nhân quyền, dân quyền, công bằng, giáo dục, cơ hội thăng tiến... nhưng xã hội vẫn có khác biệt khi mỗi cá nhân mang đức, nghiệp và khả năng biết (tri) khác nhau.  Cho nên các nhà lãnh đạo chính trị, cách mạng phải biết hiến pháp sẽ phải như thế nào để đối phó với sự khác biệt trong mỗi cá nhân, xã hội khi "dụng nhân như dụng mộc". Vậy phải biết "mộc" như thế nào hay nói cách khác "nhân" như thế nào khi biết mình, biết người?

Để thực hiện cuộc cách mạng cho VN thời đại 2000s, Lý Đông A (LĐA) đưa ra thuyết Duy Dân dựa trên những cá nhân có tu dưỡng để nắm vững sinh mệnh tâm lý, xây dựng xã hội qua Cơ Năng Hiến Pháp, kinh tế nhân bản. Lối nhìn của LĐA về xã hội được ghi nhận như "xã hội sinh mệnh", gọi là các tầng:

A. Đức tầng: Lý tưởng tầng, nhân cách tầng và sinh mệnh tầng.

B. Nghiệp tầng: Sáng ý nghiệp, quyết đoán nghiệp và thực hành nghiệp.

C. Tri tầng: Tiên tri tiên giác, hậu tri hậu giác, bất tri bất giác.

Vậy thì chúng ta có thể hiểu như thế nào?

A. Đức tầng

Quan niệm về phúc đức là nền tảng của đạo học Đông phương được truyền bá qua tử vi, dịch lý, phong thủy chịu chi phối bởi Âm-Dương (Lão Tử). "Âm" (đức) được hiểu như sự tương truyền qua nhiều đời (kiếp trước) và có ảnh hưởng đến hiện tại. "Dương" (kiếp này) được hiểu là những tính tốt do bản thân thực hiện và duy trì trong đời sống hiện tại (có hoặc không có) liên quan đến quá khứ. Những cá nhân có "đức" chưa hẳn là có "tài" (khả năng) để thực hiện ích lợi xã hội. Tuy nhiên xã hội có nhiều người đức độ thì sẽ bình yên, an hòa hơn là một xã hội thiếu đức. Đó là căn bản của đời sống (sinh mệnh) xã hội. LĐA đi xa hơn để vạch rõ hơn: 

Lý tưởng tầng: "Lý" đến từ suy nghĩ trong tư "tưởng". Lý tưởng là "giấc mơ" mà mỗi cá nhân theo đuổi suốt cuộc đời. Nhưng không phải ai cũng sống có lý tưởng. Tại sao? Theo tử vi thì lá số của bạn có sao tốt, có sự nghiệp, có danh, tài (làm quan hay chuyên gia…) nhưng không nói rõ thuộc dạng nào. Trong thực tế đời sống thì có thể thấy sự khác biệt khi đa số người thành công như vậy không phải ai cũng có cuộc sống lý tưởng.

Lý tưởng là có tầm nhìn cao thượng, xa hơn phạm vi gia đình, gia tộc. Lý tưởng có mục đích phục vụ tha nhân, xã hội, những kẻ kém may mắn hơn bình thường. Lý tưởng đòi hỏi hy sinh và đức độ cũng như khôn ngoan, sáng suốt. Nhưng không phải ai có lý tưởng sẽ thành công hay sẽ là người tốt. Người có lý tưởng mù quáng, thiếu sáng suốt, suy nghĩ sẽ không làm nên cơm cháo gì khi lý tưởng không thiết thực.

Cũng có thể là lý tưởng tốt đẹp nhưng cá nhân không đủ tu dưỡng, đức độ, tài năng để thực hiện. Trường hợp khác là có đức để đạt được ngôi vị cao cả khi thực hiện lý tưởng nhưng không đủ tài năng để chủ động (tự chủ) và thường bị kẻ khác lợi dụng, khuynh đảo. Cá nhân sống có lý tưởng có thể đến từ nghiệp (kiếp trước) hay tự phát do học hỏi, quan sát trong đời sống hiện tại.

Nhân cách tầng: Khi cá nhân ý thức mình là một cá thể độc lập với Thân và Tâm thì đó là "ngã" (cái tôi) xuất hiện. Từ đó mỗi cá nhân chọn cho mình một đặc tính (tư cách). Nếu cá nhân ý thức được giá trị "người" trong thiên nhiên so với các sinh vật khác và tôn trọng "người" thì đó là nhân cách (cách sống như con người). Nếu dựa vào sức mạnh, khôn ngoan, may mắn để lấn hiếp, lợi dụng kẻ khác thì đó là kẻ phá hoại xã hội.

Giáo dục (từ xã hội) có thể giúp thay đổi cá nhân nhưng giáo dục sai lầm lại làm tăng gia sức hủy hoại xã hội. Do đó, giáo dục đến từ sự quan sát, tự học hỏi sẽ xây dựng mỗi cá nhân khác nhau (đức, nghiệp). Quan sát là khởi điểm và chung điểm của giáo dục. Giáo dục lại là khởi điểm và chung điểm của chính trị. Chính trị là thiết kế và chấp hành nhân sinh: xây dựng nền giáo dục con người và xã hội. 

Vậy nhân cách của người lãnh đạo chính trị cho biết giáo dưỡng chế độ, xã hội sẽ như thế nào. Do đó đức đóng vai trò quan trọng đối với các nhà lãnh đạo vì hiếm có, khó thực hiện hơn tài vì người tài chỉ muốn phô trương, thực hiện cái "tài" bất kể lợi hại khác với đức phải suy nghĩ chính chắn. Khi con người không có (hay không tìm ra) lý tưởng sống thì giữ nhân cách là điều chính yếu để con người tham dự xã hội.

Sinh mệnh tầng: Cuối cùng của đức tầng là sinh mệnh, được coi như giao phó cho số mạng (sinh sao chịu vậy). Tuy không có lý tưởng nhưng mệnh chịu ảnh hưởng thời gian, không gian, tính di truyền, giáo dục, sở thích vẫn có thể đóng góp cho xã hội qua ảnh hưởng của Nghiệp tầng.

Xã Hội Sinh Mệnh (P2)

Trần Công Lân

Tháng 4 năm 2025 (Việt lịch 4904)

https://nganlau.com/2025/07/01/xa-hoi-sinh-menh-p1/